چكيده

يكي از مطالعات اساسي براي برنامه‌ريزي وتوسعه، شناخت ويژگي‌هاي طبيعي مناطق و آگاهي از توان‌ها و استعدادهاي بالقوه آن است در اين راستا مطالعه‌ي ژئومورفولوژي به عنوان علمي كه به بررسي اشكال وعوارض سطح زمين از نقطه نظر ماهيت، نوع مواد وفرآيندهاي مؤثر در تحول ‌آنها مي‌پردازد؛ نقش زيربنايي در برنامه‌هاي توسعه ايفا مي‌نمايد. در اين پايان‌نامه منطقه‌ي كهك واقع در قسمت جنوبي استان قم مورد بررسي قرار گرفته است.

هدف اصلي تحقيق شناخت قابليت‌ها و محدوديت‌ها مي‌باشد به لحاظ قابليت مي‌توان به ذخيره‌سازي آب‌هاي زيرزميني و سطحي، امكان توسعه‌ي آب و خاك مناسب، قابليت براي ايجاد و توسعه‌ي شهرك‌ها و روستا شهرهاي جديد در زمين‌هاي مناسب، و توسعه‌ي صنعت توريسم را نام برد. محدوديت‌هايي نظير سيل‌خيز‌بودن منطقه و ‌آسيب‌پذيري ناشي از سيلاب در بيشتر نقاط، وجود حركت‌هاي دامنه‌اي به لحاظ دارابودن شيب زياد و سازندهاي متنوع در بسياري از روستاها و زمين‌هاي زراعي آنها وفرسايش شديد به دليل وجود سازندهاي حساس به فرسايش نيز وجود دارد. از آنجا كه كهك در روند توسعه قرار دارد، لازم است به شرايط، توان‌ها و محدوديت‌هاي محيط طبيعي توجه بيشتري معطوف گردد كه با شناخت آن‌ها، توسعه‌ي شهري، روستايي، انساني، كشاورزي و صنعتي و معدني و … در جهت يك توسعه‌ي بدون تخريب حركت كنند.

فهرست عناوين

فصل اول- كليات تحقيق ………………………………………………………………….. ۱

۱-۱ موقعيت منطقه ي مورد مطالعه…………………………………………… ۲

۱-۲ بيان مسئله و ضرورت اجراي طرح ………………………………………………. ۴

۱-۳ پيشينه تحقيق …………………………………………………………………………….. ۵

۱-۴ اهداف تحقيق ………………………………………………………………… ۸

۱-۵ سئولات تحقيق …………………………………………………………………………………………………………………… ۹

۱-۶ فرضيات تحقيق …………………………………………………………………………………………………………………… ۹

۱-۷ روش تحقيق ………………………………………………………………………………………………………………………… ۹

۱-۸ تجزيه و تحليل اطلاعات ……………………………………………………………………………………………………. ۱۰

۱-۹ محدوديت ها و مشكلات تحقيق ………………………………………………………………………………………. ۱۱

فصل دوم- زمين شناسي منطقه …………………………………………………………………… ۱۲

۲-۱ زمين شناسي منطقه …………………………………………………………………………………………………………. ۱۳

۲-۲ رسوب شناسي منطقه ……………………………………………………………………………………………………….. ۱۴

۲-۲-۱ ائوسن …………………………………………………………………………………………………………………………….. ۱۴

۲-۲-۲ اوليگوسن………………………………………………………………………………………………………………………… ۱۵

۲-۲-۳ رسوبات دوران چهارم ……………………………………………………………………………………………………. ۱۵

۲-۳ داده هاي تكتونيكي …………………………………………………………………………………………………………… ۱۶

۲-۳-۱ گسل ها …………………………………………………………………………………………………………………………. ۱۷

۲-۳-۱-۱ گسل بيدهند ……………………………………………………………………………………………………………. ۱۸

۲-۳-۱-۲ ديگر گسل ها ……………………………………………………………………………………………………………. ۱۹

۲-۴ داده هاي ساختماني ………………………………………………………………………………………………………….. ۲۰

۲-۴-۱ چين خوردگي ………………………………………………………………………………………………………………. ۲۰

۲-۵ ليتولو‍ژي …………………………………………………………………………………………………………………………….. ۲۲

۲-۵-۱ ائوسن …………………………………………………………………………………………………………………………….. ۲۲

۲-۵-۲ اوليگوسن ………………………………………………………………………………………………………………………. ۲۴

۲-۵-۳ اوليگوسن- ميوسن ……………………………………………………………………………………………………….. ۲۴

۲-۵-۴ ميوسن …………………………………………………………………………………………………………………………… ۲۵

۲-۵-۵ پليوسن- كواترنري ………………………………………………………………………………………………………… ۲۵

فصل سوم- اقليم شناسي منطقه ………………………………………………………………….. ۲۶

۳-۱ ويژگي هاي آب و هوايي منطقه………………………………………………………………………………………… ۲۷

۳-۲ دما ………………………………………………………………………………………………………………………………………. ۲۹

۳-۳ بارندگي ………………………………………………………………………………………………………………………………. ۳۱

۳-۴ رطوبت نسبي ……………………………………………………………………………………………………………………… ۳۴

۳-۵ يخبندان ……………………………………………………………………………………………………………………………… ۳۵

۳-۶ طبقه بندي اقليمي منطقه ………………………………………………………………………………………………… ۳۶

فصل چهارم- مصداق هاي توسعه ………………………………………………………………… ۳۸

۴-۱ مفهوم توسعه ……………………………………………………………………………………………………………………… ۳۹

۴-۲ توسعه، جمعيت و نيازهاي انساني…………………………………………………………………………………….. ۴۰

۴-۳ جمعيت و منابع …………………………………………………………………………………………………………………. ۴۱

۴-۴ توسعه ي روستايي …………………………………………………………………………………………………………….. ۴۳

۴-۵ توسعه ي كشاورزي …………………………………………………………………………………………………………… ۴۴

۴-۵-۱ راهبردها و سياست هاي توسعه كشاورزي …………………………………………………………………. ۴۵

۴-۵-۲ استفاده از زمين …………………………………………………………………………………………………………….. ۴۶

۴-۵-۳ استفاده از آب ……………………………………………………………………………………………………………….. ۴۷

۴-۶ توسعه ي صنعتي ………………………………………………………………………………………………………………. ۴۹

۴-۶-۱ مهمترين قابليت ها و محدوديتهاي توسعه ي صنعتي ………………………………………………. ۴۹

۴-۶-۲ راهبردهاي توسعه ي صنعتي و معدني ………………………………………………………………………. ۵۰

۴-۶-۳ استفاده از معادن …………………………………………………………………………………………………………… ۵۱

۴-۶-۳-۱ قابليت ها و محدوديت هاي بخش معدن ……………………………………………………………….. ۵۵

۴-۷ توسعه ي شهري ………………………………………………………………………………………………………………… ۵۵

۴-۷-۱ اهداف طرح هاي توسعه ي شهري ……………………………………………………………………………… ۵۶

۴-۸ توسعه و برنامه ريزي ژئومورفولوژيك ……………………………………………………………………………….. ۵۶

۴-۹ توسعه و ژئومورفولوژي كاربردي ……………………………………………………………………………………….. ۵۸

فصل پنجم- اشكال و فرايندهاي ژئومورفولوژيك موثر بر توسعه ي كهك………….. ۶۱

مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………… ۶۲

۵-۱ براساس آبراهه ها و انواع شبكه هاي زهكشي ………………………………………………………………… ۶۲

۵-۲ آبهاي زيرزميني …………………………………………………………………………………………………………………. ۷۰

۵-۳ براساس مخروط هاي آبرفتي ……………………………………………………………………………………………. ۷۲

۵-۳-۱ مخروط افكنه هاي فعال ………………………………………………………………………………………………. ۷۳

۵-۳-۲ مخروط افكنه هاي غير فعال ……………………………………………………………………………………….. ۷۴

۵-۳-۳ پادگانه هاي كهن يا trl…………………………………………………………………………………………………. 74

5-3-3-1 پادگانه هاي كهن از نظر پوشش گياهي ………………………………………………………………… ۷۴

۵-۴ براساس سطوح هموار (دشت سر) …………………………………………………………………………………… ۷۵

۵-۴-۱ دشت سر لخت ……………………………………………………………………………………………………………… ۷۷

۵-۴-۲ دشت سر انتهايي شبكه آب (دشت سر آپانداژ) …………………………………………………………. ۷۹

۵-۵ براساس سطوح شيب دار ………………………………………………………………………………………………….. ۸۰

۵-۵-۱ تيپ كوهستان با توده ي سنگي …………………………………………………………………………………. ۸۳

۵-۵-۲ تيپ كوهستان با بيرون زدگي ……………………………………………………………………………………… ۸۵

۵-۵-۳ تيپ كوهستان با گيلويي ………………………………………………………………………………………………. ۸۶

۵-۶ حركات دامنه اي ……………………………………………………………………………………………………………….. ۹۰

۵-۷ براساس سازندهاي سطحي ………………………………………………………………………………………………. ۹۴

۵-۸ فرسايش خاك ………………………………………………………………………………………………………………….. ۱۰۰

۵-۹ كاربري اراضي …………………………………………………………………………………………………………………… ۱۰۲

فصل ششم- ارزيابي و نتيجه گيري ……………………………………………………………… ۱۰۳

۶-۱ پاسخ به سوالات تحقيق …………………………………………………………………………………………………… ۱۰۴

۶-۱-۱ سوال اول تحقيق …………………………………………………………………………………………………………. ۱۰۴

۶-۱-۲ سوال دوم تحقيق………………………………………………………………………………………………………….. ۱۱۱

فهرست جدول ها

جدول ۳-۱ ويژگي هاي ايستگاه سينوپتيك …………………………………………………………………………… ۲۸

جدول ۳-۲ آمار بارندگي ايستگاه باران سنجي وسف …………………………………………………………….. ۳۳

جدول ۳-۳ آمار بارندگي ايستگاه باران سنجي فردو………………………………………………………………… ۳۳

جدول ۳-۴ طبقه بندي اقليمي دو مارتن ………………………………………………………………………………… ۳۶

جدول ۴-۱ آمار جمعيتي منطقه ……………………………………………………………………………………………… ۴۳

جدول ۴-۲ آمار كشاورزي منطقه …………………………………………………………………………………………….. ۴۷

جدول ۴-۳ منابع آب منطقه …………………………………………………………………………………………………….. ۴۸

جدول ۵-۱ نفوذپذيري زمين ……………………………………………………………………………………………………. ۷۱

جدول ۵-۲ ضريب خطر از منظر عامل شيب …………………………………………………………………………. ۸۱

جدول ۵-۳ طبقه بندي حركات توده اي …………………………………………………………………………………. ۹۱

جدول ۶-۱ كوه هاي مهم منطقه ……………………………………………………………………………………………. ۱۱۱

فهرست شكل ها

شكل ۱-۱ نقشه ي موقعيت استان قم در كل كشور ……………………………………………………………….. ۳

شكل ۱-۲ نقشه ي موقعيت منطقه ي كهك در استان قم و نسبت به استانهاي همجوار…….. ۴

شكل ۲-۱ رسوبات دوران چهارم در غرب منطقه ……………………………………………………………………. ۱۶

شكل ۲-۲ صفحه ي گسلي در آهك هاي سازند قم……………………………………………………………….. ۱۸

شكل ۲-۳ گسل حصار ملابا جهت شمال غربي- جنوب شرقي ……………………………………………. ۱۹

شكل ۲-۴ نقشه ي زمين شناسي ……………………………………………………………………………………………. ۲۳

شكل ۲-۵ نقشه ي زمين شناسي منطقه ………………………………………………………………………………… ۲۳

شكل ۳-۱ نقشه ي موقعيت ايستگاه كهك ……………………………………………………………………………… ۲۸

شكل ۳-۲ نمودار ميانگين دماي ماهانه …………………………………………………………………………………… ۲۹

شكل ۳-۳ نمودار ميانگين دماي حداقل ماهانه ………………………………………………………………………. ۳۰

شكل ۳-۴ نمودار ميانگين دماي حداكثر ماهانه ……………………………………………………………………… ۳۰

شكل ۳-۵ نقشه ي محد.وده سطوح هم دما …………………………………………………………………………… ۳۱

شكل ۳-۶ نمودار ميانگين بارش ماهانه …………………………………………………………………………………… ۳۲

شكل ۳-۷ نمودار حداكثر بارندگي در ۲۴ ساعت…………………………………………………………………….. ۳۲

شكل ۳-۸ نقشه سطوح همباران ……………………………………………………………………………………………… ۳۴

شكل ۳-۹ نمودار رطوبت نسبي ……………………………………………………………………………………………….. ۳۵

شكل ۳-۱۰ نمودار ميانگين روزهاي يخبندان ………………………………………………………………………… ۳۶

شكل ۵-۱ طرح دندرتيك ………………………………………………………………………………………………………….. ۶۵

شكل ۵-۲ طرح پخشان ……………………………………………………………………………………………………………… ۶۶

شكل ۵-۳ طرح نابهنجار ……………………………………………………………………………………………………………. ۶۷

شكل ۵-۴ طرح شبه موازي ………………………………………………………………………………………………………. ۶۸

شكل ۵-۵ طرح موازي ………………………………………………………………………………………………………………. ۶۹

شكل ۵-۶ طرح شبه دندرتيك …………………………………………………………………………………………………. ۷۰

شكل ۵-۷ نقشه ي سطوح ارتفاعي ………………………………………………………………………………………….. ۷۶

شكل ۵-۸ رخنمون قشر گچ در واحد دشت سر ……………………………………………………………………. ۷۷

شكل ۵-۹ برونزدگي از جنس سازند قمف رخنمون در واحد دشت سر لخت …………………….. ۷۸

شكل ۵-۱۰ دشت سر انتهايي روستاي ورجان ……………………………………………………………………….. ۸۰

شكل ۵-۱۱ نقشه ي شيب منطقه …………………………………………………………………………………………… ۸۲

شكل ۵-۱۲ نقشه ي جهت شيب …………………………………………………………………………………………….. ۸۳

شكل ۵-۱۳ وجود برونزدگي سنگي و ميكروتراس ها………………………………………………………………. ۸۶

شكل ۵-۱۴ وجود برجستگي در طبقات سخت روستاي سيرو ……………………………………………… ۸۷

شكل ۵-۱۵ وجود برجستگي در مناطق آهكي ………………………………………………………………………. ۸۸

شكل ۵-۱۶ وجود طبقات سخت ونرم در تيپ كوهستان با گيلويي ……………………………………… ۸۸

شكل ۵-۱۷ تخريب مكانيكي در پاي دامنه …………………………………………………………………………….. ۸۹

شكل ۵-۱۸ توف هاي نازك تا متوسط لايه بين افق هاي آندزيتي ……………………………………… ۹۶

شكل ۵-۱۹ شرق و جنوب شرقي منطقه (ماهواره اي) …………………………………………………………. ۹۷

شكل ۵-۲۰ مركز و جنوب منطقه (ماهواره اي) ……………………………………………………………………… ۹۸

شكل ۵-۲۱ غرب و جنوب غربي منطقه (ماهواره اي) …………………………………………………………… ۹۹

شكل ۵-۲۲ نيمه ي شمالي منطقه (ماهواره اي) ………………………………………………………………….. ۱۰۰

شكل ۵-۲۳ كاربري اراضي ………………………………………………………………………………………………………. ۱۰۲

منابع و مآخذ

 ۱-   احمدي، حسن ، ژئومورفولوژي كاربردي، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۷۸

۲-   ازكيا، مصطفي و غفاري، غلامرضا ، جامعه شناسي توسعه، انتشارات كيهان، ۱۳۸۴

۳-  ازكيا مصطفي و غفاري، غلامرضا، توسعه‎ي روستايي با تأكيد بر جامعه‎ي روستايي ايران، انتشارات ني ، ۱۳۸۳

۴-   امامي، هاشم، شرح نقشه‎ي زمين شناسي چهارگوش قم، انتشارات سازمان زمين شناسي كشور،۱۳۷۰

۵-   بحريني، سيدحسين، فرآيند طراحي شهري، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۷۷

۶-   بخشداري كهك، آمار جمعيت بخش كهك، ۱۳۸۸

۷-   بهفروز، فاطمه، فلسفه‎ي روش شناسي تحقيق علمي در جغرافيا، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۷۸

۸-  تودارو، مايكل، توسعه‎ي اقتصادي در جهان سوم، ترجمه‎ي غلامعلي فرجادي جلد ۱، انتشارات سازمان برنامه و بودجه، ۱۳۶۸

۹-   حافظ نيا، محمدرضا، مقدمه‎اي بر روش تحقيق در علوم انساني، انتشارات سمت، تهران، ۱۳۷۷

۱۰-  حسين‎زاده، مهدي، قابليت ژئومورفولوژيكي توسعه‎ي شهري بيرجند، پايان‎نامه‎ي كارشناسي ارشد، دانشگاه تهران، دانشكده‎ي جغرافيا، ۱۳۸۴

۱۱-  خسروي، يونس و اشنويي، امير، پديده‎هاي ژئومورفولوژي و تأثير آن‎ها در شكل‎گيري و تكامل شهر، مجموعه مقالات جايگاه ژئومورفولوژي در آمايش سرزمين و مديريت محيط، ۱۳۸۷

۱۲-     درويش‎زاده، علي ، زمين شناسي ايران، انتشارات پيام نور، ۱۳۷۷

۱۳-  ديويد هريسون، جامعه شناسي نوسازي و توسعه، ترجمه‎ي عليرضا كلدي، انتشارات دانشگاه علوم بهزيستي و توان بخشي، ۱۳۷۶

۱۴-     رجائي- عبدالحميد كاربرد ژئومورفولوژي در آمايش سرزمين و مديريت محيط، انتشارات قومس

۱۵-  رضايي مقدم، محمدحسين و ثقفي، مهدي، كاربرد تكنيكهاي جديد براي طبقه‎بندي و تحليل مخاطرات ژئومورفولوژي در گسترش شهر تبريز، فصلنامه‎ي مدرس علوم انساني، دانشگاه تربيت مدرس، دوره ي ۹، ش۱، ۱۳۸۴

۱۶-  رنجبر، محسن و زيدي، آصف، بررسي نقش ژئومورفولوژي در توان‎هاي محيطي با استفاده از مدل فازي، مجموعه مقالات جايگاه ژئومورفولوژي در آمايش سرزمين و مديريت محيط، ۱۳۸۷

۱۷-     روستايي، شهرام و جباري، ايرج، ژئومورفولوژي مناطق شهري، انتشارات سمت، تهران، ۱۳۸۶

۱۸-  رهنمايي، محمدتقي، مجموعه مباحث و روش‎هاي شهرسازي(جغرافيا)، چاپ اول، انتشارات مركز مطالعات و تحقيقات شهرسازي و معماري تهران، ۱۳۸۲

۱۹-  زمرديان، محمدجعفر، كاربرد جغرافياي طبيعي در برنامه‎ريزي شهري و روستايي در رشته‎ي جغرافيا، انتشارات دانشگاه پيام نور، تهران، ۱۳۷۴

۲۰-  زماني پور، اسدالله، ترويج كشاورزي در فرآيند توسعه، انتشارات دانشكده‎ي كشاورزي بيرجند، مشهد، ۱۳۷۳

دانلود فايل

گؤنده ر     بؤلوم لر: دانشجو